Trung Quốc là một quốc gia rộng lớn và đa dạng như một lục địa thu nhỏ. Với diện tích khoảng 9,6 triệu km², đây là nước lớn thứ ba thế giới về đất đai. Dân số khoảng 1,411 tỷ người vào năm 2024, từng là đông nhất thế giới suốt nhiều thập kỷ trước khi bị Ấn Độ vượt qua vào năm 2023. Với quy mô khổng lồ, Trung Quốc sở hữu vô số kỷ lục “cái nhất” trong nhiều lĩnh vực. Bài viết này sẽ khám phá những điều đặc biệt nhất của đất nước tỷ dân qua các góc nhìn về địa lý, dân số, kiến trúc, di sản văn hóa, ẩm thực, kinh tế và công nghệ.
Trung Quốc nằm ở Đông Á với cảnh quan thiên nhiên cực kỳ phong phú. Phía tây và tây nam là cao nguyên Thanh Tạng – Himalaya, nơi có “nóc nhà thế giới” Đỉnh Everest cao 8.848,86 m trên biên giới Trung Quốc – Nepal. Dãy núi Kunlun, Côn Lôn và Hắc Long Giang hùng vĩ cũng nằm ở đây. Trung tâm là các đồng bằng mênh mông như Hoa Bắc, Hoa Hoa Trung và đồng bằng sông Dương Tử dài 6.300 km – sông dài nhất châu Á. Phía bắc có sa mạc Gobi, phía tây là sa mạc Taklamakan rộng lớn. Ngoài núi cao, Trung Quốc còn có hồ Băng Nguyên, rừng mưa nhiệt đới Đông Nam Tứ Xuyên và hệ thống sông Ngọc Lục Bảo hùng vĩ. Với diện tích chiếm khoảng 6,3% đất liền toàn cầu, Trung Quốc là một cường quốc địa lý với núi non, sông hồ và hệ sinh thái đa dạng.
Trung Quốc là “quốc gia tỷ dân”. Từ giữa thế kỷ 20 đến đầu thế kỷ 21, đây là nước đông dân nhất thế giới, với đỉnh điểm hơn 1,425 tỷ người trước khi giảm nhẹ do già hóa và chính sách dân số. Năm 2024, dân số khoảng 1,411 tỷ, chiếm gần 17,4% dân số toàn cầu. Người Hán chiếm đa số (khoảng 91,6%), còn lại là 55 dân tộc thiểu số như Tạng, Choang, Hồi, Mông Cổ, Duy Ngô Nhĩ… Hệ thống 56 dân tộc tạo nên bức tranh đa văn hóa với lễ hội, trang phục và phong tục đa dạng. Hiện nay, Trung Quốc đối mặt với già hóa dân số nhanh, dẫn đến các chính sách khuyến sinh và thay đổi xã hội.
Trung Quốc là xứ sở của các công trình kiến trúc “khổng lồ” và kỳ vĩ. Về di sản cổ đại, nước này có 57 di sản thế giới UNESCO, xếp thứ hai toàn cầu sau Ý. Vạn Lý Trường Thành dài hơn 21.196 km – một trong 7 kỳ quan thế giới mới – và Tử Cấm Thành ở Bắc Kinh – cung điện lớn nhất thế giới về diện tích (720.000 m²) – là những biểu tượng nổi bật. Ngoài ra, hàng trăm ngôi đền, lăng mộ Tần Thủy Hoàng với Đội quân Đất nung, thành cổ và vườn hoàng gia cho thấy sự phong phú của kiến trúc cổ.
Về kiến trúc hiện đại, Trung Quốc có những tòa cao ốc chọc trời ấn tượng. Tháp Thượng Hải cao 632 m là tòa nhà cao thứ hai thế giới. Khu tài chính Lujiazui ở Thượng Hải tập trung nhiều siêu cao ốc, phản ánh tốc độ xây dựng nhanh chóng. Các đô thị như Thâm Quyến, Quảng Châu, Trùng Khánh có đường chân trời rực rỡ. Trung Quốc cũng sở hữu cầu vượt biển dài nhất thế giới – cầu Hồng Kông – Chu Hải – Macao dài 55 km, gồm cầu cáp và đường hầm dưới biển. Hệ thống giao thông cũng ấn tượng với đường sắt cao tốc dài khoảng 45.000 km (dài nhất thế giới, chiếm 2/3 tổng chiều dài toàn cầu).
Di sản văn hóa Trung Quốc thuộc hàng phong phú nhất thế giới. Ngoài Vạn Lý Trường Thành, Tử Cấm Thành, còn có các di tích như Đại Hữu Thiên, Trường Thành Khai Nguyên, Đàn Quang Minh Thiên và Thánh địa Nho giáo Khổng Tử ở Qufu, mỗi nơi gắn với lịch sử và câu chuyện văn hóa sâu sắc. Kênh Đào Lớn dài 1.776 km nối Bắc Kinh với Hàng Châu là kênh đào cổ xưa và dài nhất thế giới, đóng vai trò quan trọng trong giao thương và văn hóa hơn ngàn năm. Trung Quốc cũng có 43 di sản phi vật thể UNESCO như Thái Cực Quyền, thư pháp Trung Quốc, nghệ thuật làm giấy, y học cổ truyền, âm nhạc dân gian, Tết Nguyên Đán… Tất cả tạo nên bề dày văn hóa độc đáo.
Ẩm thực Trung Quốc thuộc hàng phong phú nhất châu Á, với các phong cách địa phương như Quảng Đông (dimsum), Bắc Kinh (vịt quay), Tứ Xuyên (lẩu cay), Hồ Nam (cay đậm), Sơn Đông (canh xương, hải sản). Mỗi vùng có nguyên liệu, gia vị và cách chế biến riêng. Bánh bao hấp Quảng Đông thanh tao hay lẩu Tứ Xuyên cay nồng là những trải nghiệm ẩm thực khó quên. Trung Quốc là thị trường tiêu thụ gạo và lương thực lớn nhất thế giới, đồng thời xuất khẩu nhiều trà xanh, đồ khô, hải sản. Các nhà hàng Trung Quốc khắp thế giới góp phần lan tỏa văn hóa ẩm thực, khiến hình ảnh đất nước thêm gần gũi.
Trung Quốc là cường quốc kinh tế số hai thế giới về GDP danh nghĩa (sau Mỹ) với 18,53 nghìn tỷ USD (2024) và lớn nhất theo sức mua tương đương (PPP) từ năm 2014. Nước này chiếm khoảng 28,7% sản lượng công nghiệp toàn cầu, là nước xuất khẩu hàng hóa hàng đầu với công nghệ, hàng tiêu dùng, dệt may, điện tử. Năm 2023, GDP đạt khoảng 17,7 nghìn tỷ USD; năm 2024 xấp xỉ 134.908 tỷ CNY (~18,53 nghìn tỷ USD, tăng ~5%). Trung Quốc sở hữu kho dự trữ ngoại hối lớn nhất thế giới (3,29 nghìn tỷ USD) và các tập đoàn như Alibaba, Tencent, Huawei, BYD, đóng vai trò quan trọng toàn cầu.
Trung Quốc dẫn đầu nhiều lĩnh vực công nghệ. Nước này có mạng 5G lớn nhất thế giới với 3,38 triệu trạm, phục vụ 810 triệu thuê bao vào năm 2023, và đang triển khai 5G-A. Thanh toán di động qua Alipay, WeChat Pay gần như thay thế tiền mặt. Đài thiên văn FAST (500 m) ở Quý Châu là đài quan trắc sóng vô tuyến lớn nhất thế giới. Trong không gian, Trung Quốc tự xây Trạm không gian Thiên Cung – trạm vũ trụ có người lái duy nhất do một quốc gia riêng lẻ vận hành. Các chương trình thám hiểm Mặt Trăng, Sao Hỏa và tàu vũ trụ Thần Châu là những thành tựu lớn. Trung Quốc cũng dẫn đầu về ô tô điện, với BYD vượt Tesla trở thành nhà sản xuất lớn nhất thế giới năm 2023. Từ tơ lụa, la bàn đến AI, điện tử, Trung Quốc kết hợp truyền thống và hiện đại, thể hiện sức sáng tạo vượt bậc.
Trung Quốc xứng danh “đất nước của những cái nhất”. Từ đỉnh Himalaya, Vạn Lý Trường Thành đến các thành phố hiện đại, từ dân số khổng lồ, văn hóa phong phú đến kinh tế, công nghệ dẫn đầu, Trung Quốc luôn gây ấn tượng. Dù yêu thiên nhiên, lịch sử, ẩm thực hay quan tâm đến xu thế toàn cầu, bạn đều tìm thấy điều đặc biệt ở đây. Sự đa dạng và quy mô vượt trội khiến Trung Quốc trở thành điểm đến và đề tài nghiên cứu hấp dẫn nhất của nhân loại. Càng khám phá, ta càng thấy tầm vóc vĩ đại và sức sống mãnh liệt của cường quốc này.
Bình luận